*** قلعه فلک الافلاک ***
( دژ شاپور خواست )
قلعه فلک الافلاک از مهمترین بناهای ساخته شده در دوران ساسانی است. که بیش از 1600 سال پیش ساخته شده است،
بنای باشکوه این قلعه مربوط به دوره ساسانیان می شود، زمانی به عنوان زندان برای اسرای رومی استفاده شد و در قرن چهارم نیز به عنوان مقر حکومت انتخاب گردید، پس از آن تبدیل به خزانه داری حاکم لرستان شد و به خاطر معماری زیبا جزو شاهکارهای مهندسی و معماری دنیا شناخته شده است. بلندترین دیوار در این قلعه ۳۳ متر است و پلان هشت ضلعی نامنظمی دارد. قلعه فلک الافلاک در زمان پهلوی بازسازی شد . سر انجام در سال ۱۳۴۹ قلعه فلک الافلاک در آثار ملی ایران به ثبت رسید و تبدیل به موزه ای باارزش شد. در سال های اخیر نیز نمای بیرونی و داخلی قلعه بازسازی شده اند و موزه های باستان شناسی، مردم شناسی، آزمایشگاه مرمت اشیا و چایخانه سنتی راه اندازی شده است. قلعه فلک الافلک در طول زمان نام های گوناگونی مانند دژ شاپورخواست، قلعه خرم آباد، کاخ اتابکان، دوازده برجی داشته است اما از زمان قاجار به بعد نام فلک الافلاک به خود گرفته است.
” معماری قلعه فلک الافلاک “
معماری بی نظیر قلعه فلک الافلاک زبانزد همگان شده است، مصالح به کار رفته در ساخت این قلعه عبارتند از سنگ، آجر قرمز و بزرگ، خشت و ملات گچ و آهک. با توجه به اینکه خرم آباد شهری خوش آب و هوا همراه با بارش‌های سیل آسا است، اما قلعه Falakolaflak Citadel سیستم رطوبت گیری دارد، به دلیل اینکه این قلعه با موادی مانند سنگ و چوب ساخته شده است و در برابر رطوبت آسیب پذیر است، در بالاترین نقطه شهر خرم آباد ساخته شده تا باد به داخل ساختمان نفوذ کند و پایه های قلعه را خشک نگه دارد. ورودی قلعه در برج جنوب غربی با عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر قرار دارد.
به خاطر زیبایی معماری قلعه فلک الافلاک توسط بسیاری از کارشناسان لقب شاهکار مهندسی و معماری دنیا به خود گرفته است.
هنگام ورود به قلعه فلک الافلاک باید از تعدادی پله بالا بروید، وقتی وارد قلعه شدید، در ابتدا حیاط قلعه را خواهید دید که در آنجا چاه معروف فلک الافلاک و حمام قرار دارند، سپس از پله های برج بالا بروید و منظره زیبایی از شهر خرم آباد روبروی شما خواهد بود. در داخل قلعه، چهار سالن بزرگ، دو حیاط خلوت، چندین تالار کوچک، اتاق ها و دروازه هایی ساخته شده است. دو حیاط در این قلعه توسط چهار برج احاطه شده اند. دو مورد از این برج ها در شمال و شمال غربی و دو مورد دیگر در جنوب غربی و جنوب قرار دارند. حیاط دوم نیز همانند حیاط اول از تالارهای بزرگی تشکیل یافته است که به یکدیگر راه دارند و همین قسمت تبدیل به موزه شده است. البته در قلعه فلک الافلاک دو موزه مردم شناسی و باستان شناسی وجود دارد که آداب و رسوم و اشیای تاریخی این سرزمین به نمایش گذاشته شده است. در هر گوشه از ۱۲ سالن موزه مردم شناسی جلوه های دیدنی از فرهنگ، باورها و زندگی بومی مردم لرستان را خواهید دید. حمام نیز در قسمت شمالی اولین حیاط قرار دارد و آب مورد نیاز این حمام توسط چاه تامین می شده است که تا اواخر حکومت قاجار از این حمام استفاده می شده است.
خرم آباد – لرستان
Credit to” @ Mojishow