فاصلهٔ از من تا ما
دکتر داریوش دنیل صدیق – مشاور خانوادهٔ شما
زندگی ما انسانها در تنهائی و بدون وجود همراه مفهوم ندارد و این در حضور دیگری بودن است که معنی بودن را شکوفا میکند۰
“من” بدون دیگری و به تنهائی گم میشود و این “ما” هستیم که “من”ها را در آغوش داریم و بودن را معنا میبخشیم! هر یکی از ما با وجود داشتن و در رابطه بودن در سه نوع یا مرحله برخورد میکنیم: اوّل “من”٬ دوم “از من تا ما”٬ و سوم “ما”۰ برای داشتن یک رابطهٔ محکم وبآرزش بیائید تا برای ساختن یک “ما”ی سالم٬ موفق و خوشحال از یک “من” سالم شروع کنیم تا به مای خوشبخت برسیم:
من:
همانطوری که سلولهای بدن در شکل دادن ونیرو بخشیدن به ارزش بدن بطوری سازنده فعال هستند و به واحدی سالم نیازمندند، هر انسانی هم لازم است که بطور انفرادی از حال خود مواظبت و نگهداری کند۰همهٔ اعمال و افکار ما درحفظ هر بدن و هویت بخشیدن به وجود فیزیکی و اجتماعی ما نقش دارند٬ پس این تک تک “من” ها هستیم که در عشق٬ دوستی٬ رابطه و نظام اجتماع فعالیت داریم و زندگی را به جلو میبریم۰
برای نگهداری٬ امنیت و رشد “من”٬ دوست داشتن و احترام به وجود خود شرط اول گفتگوی ماست۰ امّا اگر من خودم را دوست نداشته باشم چگونه میتوانم دوست داشتن را تجربه کنم و معنی واقعی عشق را جدا از وابستگیها بسنجم؟ خیلی ها دوست داشتن خود را با خوددوستی اشتباه میگیرند و ترس از این دارند که بعنوان فردی خودپرست یا خودخواه دیده شوند۰ آنها متوجه این نیستند که تفاوت دوست داشتن خود و خوددوستی در حدّ و حریم واندازهٔ حرمت به نفس خویشتن است۰ شخصی که برای هروجودی ارزش قائل است برای خود هم اسباب سلامتی، رفاه، راحتی و استقلال را بدون گذشتن از حدّ و مرز دیگران فراهم میکند۰ولی شخص خوددوست به قیمت استفاده از حقّ و حقوق دیگران برای رسیدن به راحتی و موفقیت خود حاضر به هرکاری میشود۰
ارزشگذاری و اهمیّت به خود تا موقعی که با بی ارزش انباشتن و بی اهمیّتی به آسایش و امنیّت دیگران منجر نشود لازمهٔ نگهداری از خویشتن است۰مثلأ اگر زمانی را برای استراحت و آرامش در نظر گرفتید، تا هنگامکه گذراندن این زمان با در حساب نگهداشتن همهٔ مسؤلیتها طی میشود مشکلی بدنبال ندارد(دوست داشتن خود)۰ اما اگر این وقت بدنبال فرار از مسؤلیت و سهل انگاری ویا لذّت جوئی و خود ارضائی بدون درنظر گرفتن موقعیت خود بگذرد باید نگران بود (خود دوستی)۰
از من تا ما:
برای برقراری رابطه سالم با یک “من” دیگر نمیتوانیم با خودپرستی عمل کنیم چون قطعأ مایهٔ بی اهمیت و بی ارزش بودن طرف دیگر میشویم۰در مقابل وقتیکه با رواداشت برای خود و تشخیص و توجه به امکانات موجود و همینطور با رواداشت برای دیگری زندگی میکنیم نزدیکی و تفاهم امکانپذیرتر میشود۰ زیبائی و مقام هر رابطه در نوع وصل شدن توافق آمیز دوطرف با توجه به همهٔ تفاوتهاست۰ روزی که من و دیگری با احترام به خود و دیگری عمل میکنیم درجهٔ اعتماد و امنیت در این رابطه بالاتر میرود و هر یک از ما با اشتیاقی بیشتر در راه یکی شدن گام برمیداریم۰ وقتیکه “من” سالمی را بخواهیم داشته باشیم این ۶ نکته را باید در نظر بگیریم:
- قبول اینکه هیچکس کامل نیست ومن خودم را باید همانگونه که هستم دوست داشته باشم
- ارزشهای خود را گرامی بدارم و با آگاهی به باورهای خود عمل کنم
- هدفمند باشم و در راه اهداف خود با سعی وکوششی مشتاقانه به جلو بروم
- از احساسات درونی خود ترس نداشته باشم و با دانش به آنها از آنها برای تصمیمگیری استفاده کنم
- قدردان و سپاسگذار باشم از آنچه که در اختیار دارم و امیدوارانه در راه نگهداری و ترقّی آنها تلاش کنم
- خود را کافی بشمارم و درراه تکامل خویش بدون توقع از دیگران و محتاج بودن به دیگری رشد خود را ادامه دهم
ما:
وقتی که یک “من” سالم راه “از من تا ما” را طی میکند و به “ما” میرسد هنوز رشد در رابطه لازم هست و نمیتواند بدون مسؤلیت برای تداوم آن رفتار کند۰ برای حفظ این مسؤلیت اولین شرط لازم یادگیری و تمرین فورمولی خاص برای برقراری “ارتباطات مؤثر” است۰ بطور خلاصه برای استفاده از این مدل نکات زیر را باید در نظر داشت:
هر رابطه ای احتیاج به وضوح دارد۰ اگر ندانیم که در هر شرایطی برای چه ارتباط برقرار میکنیم و یا از ضعفها یا قدرتهای آن رابطه اطلاع نداشته باشیم چطور میتوانیم در مسیر آن مثمر ثمر باشیم؟
شنیدن دیگری و تأئید فهمیدن آنچه شنیده اید از شدت اختلافها کم میکند و از بروز بحث و دعوا جلوگیری مینماید۰ تأئید آنچه شنیده اید به معنی قبول آن نیست ولی باعث مشود که مخاطب مجبور به دفاع از خود نشود و بدون واکنش به گفت و شنود ادامه دهد۰
آشنائی با احساسات خود و ابراز آنها بدون سرزنش دیگران پایهٔ برقراری روابط سالم است۰ اگر شما لغات لازم را برای بیان حال خود ندانید احساسات را در خود نگهداری میکنید و برای ارتباطات خود
دچار اشکال میشوید۰عدم ابراز احساس شما باعث عکس العمل شما و در نتیجه عکس العمل طرف مقابل میشود و رابطه را بطرف جدائی و خصومت میکند۰
برای پیشبرد رابطه باید به شریک گفتگو پیشنهادهای متعدد و مناسب داد که در صورت قبول بتوان به
توافق رسید۰ با دادن حق انتخاب در حل مشکلات مجادله ها به مذاکره تبدیل میشوند۰
احساسات شما و مخاطب شما را نمیتوان با درست یا غلط بودن قضاوت کرد۰ احساس را همانطور که ابراز میشود و مشنویم باید قبول کرد و بعد از درک آن با انعکاس آن به راهی مشترک و موافق پا گذاشت۰
هر رابطه ای میبایست با توافق و تفاهم تؤام باشد۰ در انتهای هر مکالمه توجه به آنچه مورد قبول واقع میشود ضروری است. در صورت عدم موافقت هنوز هم میتوان در پیدا نکردن توافق با دیگری موافقت کرد۰
نتیجه:
با استفاده از طرق مکالمهٔ مؤثر بالا شما خود را در مسیر رابطه های سازنده تری پیدا مکنید! همانطور که میبینید در رابطه ماندن کار آسانی نیست و باید برای بهتر کردن یک زندگی مشترک کوشید. همینطور باید از نگاهی مثبت به آینده برخوردار شد و بدنبال بهتر شدن هر رابطه ای میبایست بود۰برای کمک گرفتن در یادگیری روابط سالمتر هیچوقت دیر نیست۰ این “من” شماست که باید راه گشا باشد!
دکتر داریوش دنیل صدیق