
چنگیز جلیلوند؛ شوق سیریناپذیر خلق صدا و نقش که ناگاه متوقف شد
با مرگ چنگیز جلیلوند، صاحب صدا و نفس گرمی که جلوۀ «قهرمان» را در ذهن بسیاری ایرانیان جا انداخت، در خاک شد و خاطرههایش باقی ماند و بیتکرار خواهد ماند.
در حالی که کمتر از یک ماه از ۸۰ ساله شدن او میگذشت، ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا بنا به گزارشهای پزشکان، بیش از ۸۰ درصد ریۀ این دوبلور بزرگ و باسابقه را درگیر کرد و جان او را گرفت؛ جان و وجودی که سرشار از شوق سیریناپذیر کار و زندگی و سرزندگی بود و هرگز به کمکاری کهنسالانه نرسید.
از قضا همین ویژگی او با نوعی باور به خود درمیآمیخت و جلیلوند را به بسیاری قهرمانان سینمایی سرکش همانند میکرد که صدای آنها را خود او ساخته بود؛ از پل نیومن و مارلون براندو که عصیان بسیاری نقشهایشان عمیق بود تا سیلوستر استالون و بروس ویلیس که ادعاهایشان با قدرت بدنی همراه میشد.
جلیلوند در این که از گران خواندن صدای خودش ابایی نداشت و در مصاحبهها با تأکید میگفت در سالهای قبل از انقلاب بیشترین دستمزد ممکن را میگرفته، مثل همان قهرمانان مغرور بود. یا از این جهت که هرگز نمیپذیرفت مثلاً مسعود کیمیایی «نخواسته» دوبلۀ بهروز وثوقی و ناصر ملکمطیعی فیلم«قیصر» را به او بسپارد و بهترتیب از صدای قرای منوچهر اسماعیلی و ایرج ناظریان بهره برده است، به همان لجاجت براندو در «تعقیب» و «در بارانداز» و «وحشی» شباهت مییافت.
چنگیز جلیلوند، دوبلور و صداپیشه سرشناس ایرانی بهدلیل ابتلا به کرونا در سن ۸۰ سالگی در تهران درگذشت.
آقای جلیلوند که چندی پیش گزارش شد به کرونا مبتلا شده، از روز پنجشنبه ۲۹ آبان به دلیل شرایط نامناسب ریوی در بیمارستان خاتم الانبیای تهران بستری شده بود.
این دوبلور باسابقه بهدلیل ویژگیهای صدایش، به “مرد حنجره طلایی” معروف شده بود.
او ۶ آبان ۱۳۱۹ در شیراز به دنیا آمد و از ۱۳۳۶ کار حرفهایش را با تئاتر آغاز کرد و به کار بازیگری پرداخت و به کار دوبله فیلمهای خارجی و ایرانی وارد شد.
صدای او در بسیاری از فیلمهای مهمی که به فارسی دوبله شد، شنیده میشود. این صداپیشه مشهور ایرانی دوبلور بسیاری از بازیگران سرشناس خارجی از جمله مارلون براندو، پل نیومن، کلینت ایستوود و دین مارتین بود.
وی همچنین در فیلمهای فارسی صداپیشه بازیگرانی نظیر بهروز وثوقی، ناصر ملک مطیعی و محمدعلی فردین بود.
او طی دهه چهل و پنجاه، سرپرست گویندگی شماری زیادی از فیلمهای سینمایی بود.
آقای جلیلوند پس از انقلاب به ایالاتمتحده آمریکا مهاجرت کرد و پس از ۲۰ به ایران بازگشت و حرفه خود را از سر گرفت.
قابلیت صدای او چنان بود که میتوانست در فیلمها به جای نقشهای متفاوت، صدا و لحن متناسب با آن را به وجود آورد. این موضوع، جایگاه ویژهای در فن صداپیشگی به او داده بود. او در مصاحبهای گفته بود هر کدام از بازیگرانی که به جای آنها صحبت کرده بود، جایگاه بهخصوصی در حنجرهاش دارد.