سیستم ایمنی اکتسابی – قسمت اول

imu

سیستم ایمنی اکتسابی – قسمت اول

Acquired Immune System

پس از معرفی سیستم دفاع غیراختصاصی ایمنی (ذاتی)، در چند مقاله آینده، به معرفی سیستم ایمنی اختصاصی یا اکتسابی (Acquired Immune System)

می پردازیم.

تفاوت عمده سیستم ایمنی اکتسابی با سیستم ایمنی ذاتی:

سیستم ایمنی بدنی – اکتسابی دو تفاوت عمده با سیستم ایمنی ذاتی دارد: نخست، این سیستم در بدو تولد وجود ندارد و دوم این که بر خلاف سیستم ایمنی ذاتی که به سرعت و بدون نیاز به شناخت اولیه با تمامی عوامل بیماری زا و بیگانه که وارد بدن می شوند مبارزه می کند، سیستم ایمنی اکتسابی نیاز به شناخت عوامل بیماری زا و آموزش دارد. در حقیقت این سیستم پس از تولد، رشد و تکامل می یابد و وظیفه دفاع در برابر بیماری های خاص را به عهده می گیرد. مبارزه با بیماری های مهم عفونی نظیر سرخک، سرخچه، دیفتری، کزاز، سل و بسیاری از بیماری های ویروسی و باکتریایی بر عهده سیستم ایمنی اکتسابی است.

در سطح سلولی هر نوع میکروب یا سلول بیگانه که وارد بدن شوند، موادی از جنس پروتئین، قند یا هر دو وجود دارند که به نام آنتی ژن شناخته می شوند. آنتی ژن مانند کد معرف سلول برای سیستم ایمنی عمل می کند و سیستم ایمنی برای به خاطرسپاری هر سلولی، آنتی ژنهای آن را به خاطر می سپارد. با این روش اگر سلول بیگانه یا میکروب بیماری زا برای بار دوم وارد بدن شود، سیستم ایمنی به سرعت ورود آن را به خاطر می آورد.

عملکرد سیستم دفاع اکتسابی

به صورت ساده و خلاصه به این صورت است که ابتدا آنتی ژن های سلول بیگانه شناسایی و به خاطر سپرده می شوند. سپس سیستم دفاعی بهترین روش دفاع در برابر این عامل بیگانه را پیدا می کند و به کار می بندد. این روش ممکن است برای میکروب های مختلف، متفاوت باشد و سلول های سیستم ایمنی باید این روش را در طول زمان بیاموزند و به کار ببندند. به همین دلیل است که به سیستم ایمنی اکتسابی، دفاع اختصاصی نیز می گویند، چون برای هر میکروب سلول های خاصی آموزش داده و آماده می شوند.

این سلول ها برای مدت های طولانی در بدن باقی می مانند تا در صورت مواجهه مجدد با باکتری، ویروس یا سلول بیگانه، دوباره بسیج شوند و به عامل بیگانه حمله نمایند. واکنش اولیه دفاعی سیستم ایمنی اکتسابی به یک نوع سلول بیگانه پس از اولین مواجهه معمولا کند است و ممکن است از یک هفته تا چند ماه طول بکشد، ولی در برخورد های بعدی، چون سیستم ایمنی این سلول را می شناسد و قبلا روش مبارزه با آن را آموخته است، پاسخ ایمنی اکتسابی بسیار سریع تر و شدیدتر خواهد بود. البته باید توجه داشت که هر دو سیستم دفاع ذاتی و اکتسابی در هماهنگی با هم و هم زمان بر علیه عوامل بیگانه کار می کنند، ولی در مورد برخی بیماری ها و سلول های بیگانه نقش یکی از آنها مهم تر و حیاتی تر است.

کلام آخر:

از مطالب فوق می توان دریافت که دفاع اکتسابی بخشی مهم و حیاتی از سیستم ایمنی می باشد. عملکرد صحیح این سیستم در گرو تقویت عمومی سیستم ایمنی است که با مصرف مکمل های خوراکی که دارای آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و اسیدهای چرب مفید مانند امگا ۳ هستند و نیز مصرف مکمل های حاوی پادتن های (ایمونوگلوبولین ها) طبیعی که بیشتر از سرم و یا شیر حیوانات استخراج می شوند، می توان به این هدف دست یافت. در آینده درباره ایمنی اکتسابی بیشتر توضیح خواهیم داد.

دکتر فرزاد فهیم تاش

https://www.msdmanuals.com/home/immune-disorders/biology-of-the-immune-system/acquired-immunity

.

تفاوت عمده سیستم ایمنی اکتسابی با سیستم ایمنی ذاتی:

سیستم ایمنی بدنی – اکتسابی دو تفاوت عمده با سیستم ایمنی ذاتی دارد: نخست، این سیستم در بدو تولد وجود ندارد و دوم این که بر خلاف سیستم ایمنی ذاتی که به سرعت و بدون نیاز به شناخت اولیه با تمامی عوامل بیماری زا و بیگانه که وارد بدن می شوند مبارزه می کند، سیستم ایمنی اکتسابی نیاز به شناخت عوامل بیماری زا و آموزش دارد. در حقیقت این سیستم پس از تولد، رشد و تکامل می یابد و وظیفه دفاع در برابر بیماری های خاص را به عهده می گیرد. مبارزه با بیماری های مهم عفونی نظیر سرخک، سرخچه، دیفتری، کزاز، سل و بسیاری از بیماری های ویروسی و باکتریایی بر عهده سیستم ایمنی اکتسابی است.

در سطح سلولی هر نوع میکروب یا سلول بیگانه که وارد بدن شوند، موادی از جنس پروتئین، قند یا هر دو وجود دارند که به نام آنتی ژن شناخته می شوند. آنتی ژن مانند کد معرف سلول برای سیستم ایمنی عمل می کند و سیستم ایمنی برای به خاطرسپاری هر سلولی، آنتی ژنهای آن را به خاطر می سپارد. با این روش اگر سلول بیگانه یا میکروب بیماری زا برای بار دوم وارد بدن شود، سیستم ایمنی به سرعت ورود آن را به خاطر می آورد.

عملکرد سیستم دفاع اکتسابی

به صورت ساده و خلاصه به این صورت است که ابتدا آنتی ژن های سلول بیگانه شناسایی و به خاطر سپرده می شوند. سپس سیستم دفاعی بهترین روش دفاع در برابر این عامل بیگانه را پیدا می کند و به کار می بندد. این روش ممکن است برای میکروب های مختلف، متفاوت باشد و سلول های سیستم ایمنی باید این روش را در طول زمان بیاموزند و به کار ببندند. به همین دلیل است که به سیستم ایمنی اکتسابی، دفاع اختصاصی نیز می گویند، چون برای هر میکروب سلول های خاصی آموزش داده و آماده می شوند.

این سلول ها برای مدت های طولانی در بدن باقی می مانند تا در صورت مواجهه مجدد با باکتری، ویروس یا سلول بیگانه، دوباره بسیج شوند و به عامل بیگانه حمله نمایند. واکنش اولیه دفاعی سیستم ایمنی اکتسابی به یک نوع سلول بیگانه پس از اولین مواجهه معمولا کند است و ممکن است از یک هفته تا چند ماه طول بکشد، ولی در برخورد های بعدی، چون سیستم ایمنی این سلول را می شناسد و قبلا روش مبارزه با آن را آموخته است، پاسخ ایمنی اکتسابی بسیار سریع تر و شدیدتر خواهد بود. البته باید توجه داشت که هر دو سیستم دفاع ذاتی و اکتسابی در هماهنگی با هم و هم زمان بر علیه عوامل بیگانه کار می کنند، ولی در مورد برخی بیماری ها و سلول های بیگانه نقش یکی از آنها مهم تر و حیاتی تر است.

کلام آخر:

از مطالب فوق می توان دریافت که دفاع اکتسابی بخشی مهم و حیاتی از سیستم ایمنی می باشد. عملکرد صحیح این سیستم در گرو تقویت عمومی سیستم ایمنی است که با مصرف مکمل های خوراکی که دارای آنتی اکسیدان ها، ویتامین ها و اسیدهای چرب مفید مانند امگا ۳ هستند و نیز مصرف مکمل های حاوی پادتن های (ایمونوگلوبولین ها) طبیعی که بیشتر از سرم و یا شیر حیوانات استخراج می شوند، می توان به این هدف دست یافت. در آینده درباره ایمنی اکتسابی بیشتر توضیح خواهیم داد.

دکتر فرزاد فهیم تاش

https://www.msdmanuals.com/home/immune-disorders/biology-of-the-immune-system/acquired-immunity

Translate »