( زادهٔ ۳ اسفند ۱۳۰۳ بابل — درگذشتهٔ ۱۱ شهریور ۱۳۸۳ تهران) #خواننده موسیقی #سنتی، #فولکلور و #پاپ

از بانو دلکش با عناوینی چون

#حنجره_طلایی ؛ #بانوی_آوازایران و

#آتش_کاروان_هنر نام برده شده است.

نام اصلی #دلکش «عصمت باقرپور پنبه‌ فروش» بود. او از کودکی استعداد خوانندگی خود را نشان می داد و هر جا که بچه‌های محل جمع می شدند، شروع به خواندن می‌کرد. وی در کودکی به مدرسه نرفت و هنگامی که ۱۲ ساله شد، پدرش درگذشت. مادرش که در کنار او دارای شش دختر و سه پسر دیگر بود، او را نزد دختر ازدواج کرده اش به تهران فرستاد.

عصمت ۱۲ ساله بود که به دبستان رفت اما خیلی زود خود را به کلاس پنجم رسانید.

کشف استعداد : وی در ۱۷ سالگی به کلاس پنجم دبستان رسید. در آن زمان دانش‌آموزان پنجم و ششم دبستان هفته‌ای یک ساعت کلاس موسیقی داشتند و به آن‌ها سرودهای میهنی آموزش داده می‌شد. روزی در همین کلاس‌ها، به همراه دیگر شاگردان در حال خواندن سرود بود که آموزگار موسیقی، #ظهیرالدینی که ویلونیست هم بود، وی را صدا زد و از زیبایی و رسایی صدای او گفت که یک نت بالاتر از همهٔ می‌خواند و از دلکش پرسید که آیا مایل به خواندن در رادیو هست؟ در آن زمان رادیو به تازگی تاسیس شده بود. دلکش با ظهیرالدینی به ادارهٔ موسیقی رفت. در آن هنگام هیئت رئیسهٔ ادارهٔ موسیقی، #روح‌الله_خالقی، #علینقی_وزیری و

#حشمت_سنجری بودند. خالقی پس از شنیدن صدای دلکش، وی را پذیرفت و او را برای آموزش آواز به استاد #عبدالعلی_وزیری، پسرعموی #علینقی_وزیری سپرد. دلکش بسیار زود گوشه‌های موسیقی را آموخت. حدود شش ماه طول کشید تا توانست سراسر دستگاه سه‌گاه را یاد بگیرد اما آموزش آواز سه سال به درازا کشید تا وی دستگاه‌های گوناگون را بیاموزد.

آغاز به کار در رادیو : پس از دوره آموزش، اکنون او آمادگی داشت تا به جمع خوانندگان رادیو بپیوندد. دلکش در آن هنگام ۲۰ ساله بود و کمتر از پنج سال از تاسیس رادیو می‌گذشت. تا آن زمان خوانندگان زن قدیمی چون #قمرالملوک_وزیری، #روح‌انگیز و #ملوک_ضرابی و #روحبخش بانوان آوازه‌خوان پیشرو در رادیو بودند و در این وضعیت که خوانندگان قدیمی همچنان سکان‌دار رادیو بودند، نیاز به صدایی تازه‌ نفس احساس می‌شد. نخستین اجرای دلکش در رادیو در سال ۱۳۲۳ بود. از نخستین باری که صدای او از فرستندهٔ «بی‌سیم پهلوی» در چهارراه سیدخندان تهران پخش شد، توجه همگان را جلب کرد.

هنگام آغاز کار دلکش در رادیو، آهنگسازی برای همکاری با وی وجود نداشت و او نمی‌توانست تصنیف بخواند. بنابراین با توجه به تسلط و مهارتش در خواندن ترانه‌های محلی مازندرانی، تصمیم گرفته شد که برای جبران این کاستی، پس از خواندن هر آواز در رادیو، یک آواز محلی مازندرانی هم بخواند. آواز‌هایی مانند #ربابه‌جان، #مریم‌جان، #زهراجان، #امیری، #رعناجان و… که دلکش این آوازها را از زمان کودکی‌اش در بابل بلد بود و می‌خواند.

روح‌الله خالقی برای آغاز کارش نام هنری «دلکش» را که نام گوشه‌ای از دستگاه ماهور است، برگزید.

دلکش در مدت زمان کوتاهی به جمع بزرگان رادیو پیوست و با خوانندگان بزرگ و نامی ترانه‌های دوصدایی اجرا کرد. صدای او افزون بر حجم بالا، قدرت و گستردگی فراوانی داشت.

دلکش بعد از سالیان زیاد فعالیت هنری، با شروع انقلاب مانند بسیاری دیگر از همکارانش از خوانندگی منع شد و سالیان درازی در افسردگی بسر برد و سرانجام در پی بیماری درگذشت و در امامزاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.