آبله میمون چیست و چه علائمی دارد؟
آبله میمون یک ویروس است که از سال‌ها قبل در آفریقا وجود داشته است و اخیراً در کشورهای متعددی شیوع یافته و منجربه بروز نگرانی‌های زیادی شده است. در این مطلب از مقالات پزشکی جدید در سایت
سیب قصد داریم تا این ویروس و بیماری ناشی از آن را بررسی کنیم و نگرانی‌ها و سؤالات شما در این خصوص را پاسخ دهیم.آبله میمون چیست و چه علائمی دارد؟
آبله میمون چیست؟
آبله میمون (Monkeypox) نام یک ویروس از خانوادۀ پاکس ویریده‌ها است. این ویروس موجب ایجاد بیماری‌ای به همین نام میشود. اولین بار در سال 1958 ویروس آبله میمون در میمون‌هایی که برای تحقیقات آزمایشگاهی نگهداری می‌شدند دیده شد. با اینکه نام آبله میمون را بر این ویروس گذاشته‌اند؛ اما، منشأ اصلی این ویروس میمون نیست و در واقع هنوز منشأ آن را کشف نکرده‌اند. بااین‌حال احتمال می‌دهند، جوندگان آفریقایی و نخستی‌های غیرانسانی (مانند میمون‌ها) حامل ویروس باشند و در انتشار آن نقش داشته باشند.
اولین مورد ابتلای انسان به آبله میمون در سال 1970 کشف شد. از آن سال در چندین کشور دیگر آفریقایی نیز ابتلای مواردی به این ویروس گزارش شده است.
این ویروس یک ویروس زئونوز (یعنی بین انسان و دام مشترک است) است و می‌تواند در بعضی حیوانات نیز بیماری ایجاد کند.
شیوع سال 2022 آبله میمون
همان طور که گفتیم، تا قبل از سال 2022 همۀ موارد ابتلا به آبله میمون یا در کشورهای آفریقایی بودند یا مواردی بودند که بعد از سفر به این کشورها آلوده شده بودند. برای نخستین بار در ۲۹ آوریل ۲۰۲۲ یک شهروند در بریتانیا با علائم آبله میمون که به نیجریه، جایی که این یک بیماری بومی است، سفر کرده بود شناسایی شد. فرد متعاقباً در ۴ مه به بریتانیا بازگشت و بیمارِ صفر شیوع این بیماری به کشور شد.
از ۱۸ام ماه مه به بعد، موارد ابتلا از تعداد فزاینده‌ای از کشورها عمدتاً در اروپا و همچنین در آمریکای شمالی و جنوبی، خاورمیانه و استرالیا گزارش شده است.
علائم آبله میمون
علائم اولیۀ ابتلا به آبله میمون مانند اغلب بیماری‌های ویروسی دیگر سردرد، درد عضلانی، تب و خستگی است که ممکن است در ابتدا مانند آنفولانزا به نظر برسد. این ویروس عضوی از خانوادۀ ویروس‌های آبله است؛ بنابراین، علائم آن تا حدی به آبله شبیه است اما خفیف‌تر و به ندرت کشنده است. آبله میمون ارتباطی به آبله‌مرغان ندارد. آبله‌مرغان یک ویروس از خانوادۀ دیگری از ویروس‌هاست.
علائم آبله میمون عبارت‌اند از:
- تب؛
- سردرد؛
- درد بدن؛
- تورم غدد لنفاوی؛
- لرز؛
- ضعف و بی‌حالی.
بثورات پوستی خاص از علائم آبله میمون هستند که در تشخیص این بیماری بسیار کمک‌کننده‌اند. این بثورات شبیه جوش یا تاول روی صورت، داخل دهان و سایر قسمت‌های بدن مانند دست‌ها، پاها، قفسه سینه، اندام تناسلی یا مقعد ایجاد می‌شوند. در طی فرایند بیماری و طی‌شدن مراحل مختلف آن این بثورات دچار تغییراتی می‌شوند.
بعضی از افراد پیش از اینکه علائم عمومی؛ یعنی سردرد و بدن درد و… را نشان دهند بثورات در بدن آن‌ها ایجاد میشود و برخی از افراد نیز این بثورات در آن‌ها ایجاد نمی‌شود و ممکن است تنها راش پوستی را تجربه کنند.
آبله میمون چگونه منتقل میشود؟
بعد از گسترش جهانی ویروس کرونا، هنگام شنیدن اخبار مربوط به آبله میمون احتمالاً اولین سؤالی که برایتان پیش آمده است این است که آبله میمون چگونه منتقل میشود؟ این ویروس به روش‌های مختلفی انتشار می‌یابد. انتشار آن از فردی به فرد دیگر است و ازطریق موارد زیر می‌تواند منتشر شود:
- تماس مستقیم با بثورات عفونی پوستی یا مایعات بدن؛
- ترشحات تنفسی در طول تماس طولانی‌مدت، چهره‌به‌چهره یا در هنگام تماس فیزیکی مانند بوسیدن، بغل‌کردن و رابطۀ جنسی؛
- دست‌زدن به اقلامی (مانند لباس یا ملحفه) که قبلاً بثورات عفونی یا مایعات بدن را لمس کرده‌اند؛
- افراد باردار می‌توانند ویروس را از طریق جفت به جنین خود منتقل کنند؛
- همچنین ممکن است افراد به آبله میمون از حیوانات آلوده مبتلا شوند، چه با خراشیده‌شدن یا گازگرفتن توسط حیوان یا با تهیه یا خوردن گوشت یا استفاده از محصولات حیوانی آلوده.
از زمانی که اولین علائم این بیماری آغاز میشود تا زمانی که بثورات پوستی کاملاً التیام یابند و لایۀ تازه‌ای از پوست روی آن‌ها تشکیل شود، قابلیت سرایت دارد و این مدت می‌تواند تا چند هفته طول بکشد. برخلاف ویروس کرونا، کسانی که علائم ندارند نمی‌توانند بیماری را به افراد دیگر منتقل کنند و در واقع این بیماری ناقل خاموش ندارد.
تاکنون مشخص نشده است که، آیا این ویروس قابلیت سرایت ازطریق مایع منی یا واژن را دارد یا خیر؛ اما، تماس جنسی با فرد آلوده موجب ابتلای فرد سالم میشود؛ چراکه تماس نزدیک و پوستی طولانی‌مدتی برقرار است.
آیا آبله میمون کشنده است؟
سؤال رایج دیگری که ممکن است باعث نگرانی افراد زیادی شده باشد این است که، آیا آبله میمون کشنده است؟ درمجموع آبله میمون نسبت به آبله با خطر مرگ کمتری همراه است؛ اما، این به معنی بی‌خطربودن این ویروس نیست. خطر مرگ در افراد آلوده بسته به اینکه به کدام سویه از ویروس مبتلا هستند ممکن است تا 11 درصد افزایش یابد.
میزان مرگ‌ومیر در آفریقای غربی حدود 3.6 درصد و در آفریقای مرکزی 10.6 درصد است و بیشترین میزان مرگ‌ومیر در کودکان و افراد دارای نقص ایمنی، مانند افراد مبتلابه ایدز، دیده شده است.
درمان آبله میمون
تاکنون برای درمان آبله میمون هیچ درمان مشخص و به‌خصوصی وجود ندارد. اما خوشبختانه به‌دلیل اینکه این ویروس ازنظر ژنتیکی به ویروس آبله شبیه است، داروها و واکسن‌هایی که علیه آبله ساخته شده‌اند می‌توانند بر روی این ویروس نیز مؤثر باشند.
آبله سال‌ها پیش ریشه‌کن شده است و هم‌اکنون واکسن آن به طور گسترده در دسترس نیست. داروهای ضدویروس مانند تکوویریمات ممکن است در افرادی که ضعف سیستم ایمنی دارند یا دچار بیماری شدید شده‌اند مفید باشد.
در کنار داروهای ضدویروس توصیه به تقویت بدن و رفع علائم در هنگام بیماری میشود. به این منظور می‌توان از داروهای ضد تب، اکسیژن‌رسانی و تأمین مایعات بدن بهره برد.
پیشگیری از ابتلا به آبله میمون
پیشگیری از ابتلا به آبله میمون ازطریق مسدودکردن راه‌های انتقال این ویروس انجام‌شدنی است. به این منظور می‌توان اقدامات متعددی انجام داد برای مثال:
- از تماس با حیواناتی که می‌توانند حامل ویروس باشند (ازجمله حیواناتی که بیمار هستند یا در مناطقی که آبله میمون شایع است مرده‌اند) خودداری کنید؛
- از تماس با وسایلی مانند ملافه که با حیوان یا شخص بیمار تماس داشته است خودداری کنید؛
- بیماران آلوده را از دیگرانی که در معرض خطر عفونت هستند جدا کنید؛
- پس از تماس با حیوانات یا انسان‌های آلوده، بهداشت دست را به‌خوبی رعایت کنید. برای مثال: شستن دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی‌کنندۀ دست مبتنی بر الکل؛
- هنگام مراقبت از بیماران از تجهیزات حفاظت فردی (PPE) استفاده کنید.
JYNNEOSTM (همچنین به‌عنوان Imvamune یا Imvanex شناخته میشود) یک واکسن ویروس زنده ضعیف‌شده است که توسط سازمان غذا و داروی ایالات‌متحده برای پیشگیری از آبله میمون تأیید شده است.
Credit to @seeb Magazine