
صحرا کریمی
صحرا کریمی کارگردان فیلم داستانی و نویسنده افغانستانیتبار است. او تحصیلات ابتدایی خود را در ایران و دانشگاهی را در اسلواکی گذراندهاست. این هنرمند به عنوان بازیگر نقش اول، در چند فیلم فارسی نیز ایفای نقش کردهاست. او از دانشگاه هنر و فیلم جمهوری اسلواکی دکترای کارگردانی فیلم داستانی دارد و هماکنون رییس افغان فیلم است. بعد از ریاست، سلیم شاهین را بجرم خیانت برای مدت کوتاهی زندگی کرد. (رییس سینمایی افغانستان ) . رساله دکترای او دربارهٔ موج نو سینمای ایران بود.
صحرا در ۳۱ اردیبهشتماه سال ۱۳۶۴ ه.ش در تهران، ایران در خانوادهای افغانستانیالاصل به دنیا آمد. پدرش از باشندگان جوی میر هزار سنگ تخت بندر، منطقهای در ارزگان قدیم (دایکندی کنونی) و مادرش از باشندگان بدخشان است. او تحصیلات دوران ابتدایی و متوسطه را در ایران سپری کرد. وی در زمینهٔ بازیگری نخستین نقش خود را در فیلم دختران خورشید به کارگردانی مریم شهریار (برندهٔ جایزه در جشنوارههای جهانی فیلم مونترال و براتیسلاوا در سال ۲۰۰۰ میلادی) بازی کرد. او در سن ۱۶ سالگی نخستین تجربهٔ بازی در فیلم را کسب کرد. قابل ذکر است که ایشان در فیلم سینمایی خواب سفید نیز در نقش معصومه هنرنمایی کردهاند. صحرا در سال ۲۰۰۱ میلادی، بعد از شرکت در جشنوارهٔ جهانی فیلم براتیسلاوا از ایران خارج شد و در اسلواکی تقاضای پناهندگی کرد.
رشته دبیرستانیاش ریاضی فیزیک بود. صحرا برای مدتی کوتاه دانشجوی رشتهٔ مهندسی عمران در دانشکدهٔ مهندسی دانشگاه شهید چمران اهواز بود. او دارای دو مدرک لیسانس در رشتهٔ کارگردانی فیلم مستند و کارگردانی فیلم داستانی، مدرک فوقلیسانس در رشتهٔ کارگردانی فیلم داستانی و مدرک دکترا در رشتهٔ کارگردانی فیلم داستانی با گرایش نشانهشناسی و زیباییشناسی در سینما است.
این کارگردان سینما دکترای کارگردانی فیلم داستانی از دانشگاه هنر و فیلم جمهوری اسلواکی را دریافت کردهاست. او نخستین و تنها زن در افغانستان است که دارای مدرک دکترای سینما و فیلمسازی میباشد. وی خود را پیرو فلسفهٔ هستیگرایی یا اگزیستانسیالیسم میداند.
او همچنین به صورت نامنظم نیز یادداشتهای ادبی در وبلاگش درج میکرد.
برخی منتقدان میگویند از آنجایی که صحرا کریمی پیرو فلسفهٔ اگزیستانسیالیست است، رد پای این تفکر را در چند فیلم کوتاه او میتوان دید. در فیلم نسیمه نیز همین خط دنبال شدهاست. اما پایان فیلم نسیمه، پایان امید و رهایی است چنانکه نسیمه پس از دریافت قبولی پناهندگی، در نور گرم آفتاب و با لباسها و آرایش اروپایی، سادگی زیبای زنانه و وارد شدن به فضای جدید به کلی عوض میشود و گویا همچون پرندهای از قفس آزاد میشود.
همچنین منتقدان بر این باورند که فیلم «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» یادآوری شعر گونه از نیچه، کافکا و کامو، نمایش سمبلیکی از کتاب (کیمیاگر) از پائولو کوئلیو است. برخی دیگر از منتقدان نیز میگویند که او بیشتر متأثر از سینمای نوین شرق اروپا و سنت سینمایی شوروی است. همچنین او را یگانه زن در سینمای افغانستان میدانند که فیلمهای زنانه میسازد
صحرا کریمی تاکنون بیش از سی فیلم کوتاه داستانی و مستند و چندین فیلم نیمهبلند داستانی و یک فیلم بلند مستند ساختهاست.
آثار صحرا در بیش از صد و پنجاه جشنوارهٔ فیلم بینالمللی شرکت کردهاند و جوایز متعددی گرفتهاند. آخرین فیلم «زنان افغان پشت فرمان رانندگی» تقریباً در ۳۰ جشنوارهٔ بینالمللی فیلم در سراسر دنیا شرکت کردهاست که نزدیک به ۲۲ جایزه از جمله بهترین فیلم مستند سال ۲۰۱۰ اسلواکی را نصیب خود کرد. همچنین از شبکهٔ تلویزیونی آرته فرانسه که یکی از معتبرترین تلویزیونهای اروپا است و از شبکهٔ بیبیسی فارسی نیز پخش شد و همچنین در حاشیهٔ «کنفرانس بن دو» در آلمان نیز به نمایش درآمد.
فیلم نیمهبلند داستانی «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» در سال ۲۰۱۰ جایزهٔ گراند پریکس کوداک را از آن خود کرد همچنین جایزهٔ بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را در جشنوارهٔ فیلمهای دانشجویی اسلواکی از آن خود کرد و به عنوان نامزد اسکار دانشجویی از جمهوری اسلواکی به آکادمی اسکار سال ۲۰۱۰ معرفی شد.
فیلم مستند «نسیمه، خاطرات روزانهٔ دختری مهاجر» موفق به دریافت جایزهٔ بهترین فیلم کوتاه داستانی «آکادمی فیلم و تلویزیون اسلواکی» شد. ارزش این جایزه برای هنرمندان اسلواکی، با جشنوارهٔ سزار در فرانسه و دیوید در ایتالیا برابری میکند. این جایزه از مهمترین جوایز سینمایی کشور اسلواکی است که به اسکار اسلواکی مشهور است.
«در جستوجوی خیال» نام یکی دیگر از فیلمهای دانشجویی صحرا است که جایزهٔ غیردانشجویی (حرفهای) جشنوارهٔ بیل بائو را در اسپانیا برد و به وسیلهٔ شبکهٔ تلویزیونی آرته یکی از معتبرترین کانالهای هنری در جهان خریداری شد.
Photo credit : Alfred Yaghobzadeh
Credit to : Fariborz Yousefi